I-chorak
1. Berilgan parcha qaysi matndan olingan? Shu payt arini kabutar ko‘rib qoldi. Unga rahmi keldi. Kabutar cho‘pni tishlab, suvga tashladi. Ari cho‘pni kema qilib, halokatdan qutuldi
A. Yaxshilik yerda qolmas
B. Usta Shirin Murodov.
S. Inson yaxshilik uchun yaratilgan.
D. Buyuk allomalar.
2. Berilgan sh’eriy parcha kimning qalamiga mansub? Vodiylaring misli go‘zal kelinchak,
Bog‘larda shabboda o‘ynar belanchak.
Dashting, sahrolaring – behuda kenglik, Qalbingday bepoyon – osmonga tengdek.
A. Humoyun
B. G`ofur G`ulom.
S. Erkin Vohidov.
D Abdulla Oripov.
3. Sifat bilan ifodalangan egani aniqlang.
A. Yaxshilar ko‘paysin, yomon qolmasin.
B. Ular to‘garak mashg‘ulotlariga muntazam
S. O’qish boshlandi.
D. Ko’plar qatnashdi.
4. Kim? Nima? so`rog`iga qaysi gap bo`lagi javob bo`ladi?
A. Aniqlovchi.
B. To`ldiruvchi.
S. Hol.
D. Ega
5. Berilgan maqolni davom ettiring. Yaxshilik qilsang,yashir,… … … .
A. Jannat mevasini olasan shu on.
B. Yaxshilik qilmasang, oshir.
S. Yaxshilik ko‘rsang, oshir.
D. Qilmasang, sukut saqla.
6. Nuqtalar o’rnini to’ldiring. Gapda biror so‘roqqa javob bo‘lgan, o‘zaro tobe bog‘langan so‘z yoki so‘z birikmasi ……… deyiladi
A. uyushiq bo’laklar
B. gap bo’laklari
S. Sodda gap
D. Kirish so'zlar
7. Nuqtalar o’rnini to’ldiring. Bir so‘zdan iborat bo‘lib, boshqa so‘zlar bilan kengaya olish imkoniyatiga ega bo‘lmagan gaplar …. deyiladi.
A. so’z-gaplar
B. gap bo’laklari
S. Sodda gap
D. Kirish soz’lar
8. Qaysi asardan parcha. Sohib Doro iste’dodli shoir Zayniddin Vosifiyni o‘n besh yoshida hazrat Mirning huzuriga keltirgan edi.
A. “Shiroq”
B. Usta Shirin Murodov.
S. “Yulduzli tunlar”
D. Buyuk allomalar.
9. Tasdiq so‘z-gaplar ishtirok etgan qatorni toping
A. Uff. Charchab ketdim.
B. – Ertaga kelasizmi? –Albatta.
S. Xo’p borsam boraqolay
D. Yo’q, mumkin emas
10. U mustaqillikka erishganimizdan keyin, 1992- yilda o‘zbek tilshunosligi fanida birinchi bo‘lib doktorlik dissertatsiyasini himoya qildi. Gap kim haqida?
A. A.Oripov
B. M Yusuf
S. Oybek
D. R.Sayfullayeva
11. Shoshilma, bajarishga, berishga, va’dani, shoshil, va’da. To’g’ri tartibda joylashtiring
A. Va’dani berishga shoshil, bajarishga shoshilma
B. Va’da berishga shoshilma, vadani bajarishga shoshil
S. Va’dani berishga shoshilma, va’da bajarishga shoshil
D. Va’dani berishga shoshil, va’dani bajarishga shoshilma
12. Tasdiq ma’nosini bildiruvchi vositalar to‘g‘ri berilgan qatorni ko‘rsating?
A. ha, to‘g‘ri.
B. yo‘q, bilmayman.
S. shunday, shekilli.
D. noto‘g‘ri, aksinchа.
13. Qaysi qatorda o`rin-joy oti berilgan?
A. Yaxshilik unutilmaydi.
B. Gullarni guldonga solib qo`y.
S. Turkiston – umumiy uyimiz.
D. Yaxshi suhbatdosh ekansiz
14. Nuqtalar o'rniga kerakli so'zni qo'ying O'zbekiston…..eng…joylardan biri.
A. Sersuv, jahonning.
B. Dunyoning, serquyosh.
S. Tuproq, havoning issigi.
D. Iqlimi, quyoshli.
15. "O'zbek tiliga davlat tili maqomi”qachon berilgan?
A. 1989 yil 21-noyabr
B. 1988 yil 21-oktabr
S. 1989 yil 21-mart
D. 1989 yil 21-oktabr
16. Nuqtalar o'rniga kerakli qo'shimchani qo'ying. Dushman……himoya qildi.
A. -ni
B. -dan
S. -sa
D. -ning
17. Shaxsi (egasi) ma’lum gaplarning kesimi asosan, …. va … shaxs shaklida qo‘llanadi
A. I va II
B. II va III
S. I va III
D. faqat I
18. Shaxsi topilmas gaplarni aniqlang
A. U yerda intizom haqida so‘zlashga to‘g‘ri keldi.
B. Muammoni shu yo‘l bilan hal qilsa bo‘ladi.
S Bu topshiriqni puxta bajarish kerak.
D Barchasi to’g’ri
19. „Shu ikkovi tufayli ulug‘dir inson“ fikri kimga tegishli?
A. Yusuf Xos Hojib
B. Alisher Navoiy
S. Bobur
D. Qodiriy.
20. Qaysi matndan olingan? Bundan tashqari, hozirgi shiddat bilan rivojlanayotgan davrni ilmli va bilimli insonlarsiz tasavvur etib bo‘lmaydi.
A. Ilm va uning xosiyatlari
B. Bilim- xazina
S. Inson qadri bilimda
D. Ilm- taraqqiyot negizi
21. ”Tib qonunlari” asarini kim yozgan?
22. ’’Muhokamat ul-lug’ atayin” nomli asarning muallifi kim?
23. “Mening tengdoshlarim” she’rini kim yozgan?
24. O‘zbekistonda tug‘ilgan, unda yashayotgan har qaysi millat vakili shu yurtning farzandi hisoblanadi. Demak, bu yurt barchamiznikidir. Qaysi matndan olingan?
25. Maqolni davom ettiring . Vatani borning baxti bor - ….
II-chorak
1. -qan, -kan, -gan sifatdosh qo‘shimchalari to‘g‘ri yozilgan javobni toping.
A. chiqkan, kechikqan, qurgan
B. chiqgan, kechikgan, qurgan
S. kechikgan, qurkan
D. chiqqan, kechikkan, qurgan
2. Quyidagi gapda qanday tinish belgilari qo‘yiladi. Men //albatta // Cho‘lpon asarlarini o‘qib chiqaman
A. vergul, ikki nuqta, so‘roq
B. vergul, ikki nuqta
S. tire, vergul, undov
D. vergul, vergul, nuqta
3. Nuqtalar o‘rniga mazmuniga mos javobni toping. Yomg‘ir bilan ...... ........, duo bilan ........ ....... .
A. yer ko‘karar, el ko‘karar
B. qor yog‘ar, dillar yayrar
S. suv bilan, gavhar teradi
D. chat ek, kuz hayda
4. Tasdiq so‘z-gaplar to‘g‘ri berilgan javobni toping.
A. mayli, ha, xo‘p
B. mang, xo‘sh, marhamat
S. qani, albatta, barakalla
D. mutlaqo, oh, ofarin
5. H tovushi qatnashgan so‘zlar to‘g‘ri yozilgan javobni toping.
A. xolat, xosil, xarakat
B. yahshi, mexnat, xamshira
S. hisob, hayot, hujjat
D. xamma, xaydovchi, taxsil
6. Nuqtalar o‘rniga mos keladigan ko‘makchilar berilgan javobni toping. Insonning fe’l-atvoriga ........ unga baho berishadi.
A. qarab
B. Tomon
S. Uchun
D. qoshida
7. Nuqtalar o‘rniga mos qo‘shimchalar berilgan javobni toping. To‘g‘ri so‘z tosh... yoradi, egri so‘z bosh...
A. -ning, -ni
B. -ni, -ni
S. –ga, -ning
D. - ka, -ni
8. Shoshilma, bajarishga, berishga, va’dani, shoshil, va’da. To’g’ri tartibda joylashtiring
A. Va’dani berishga shoshil, bajarishga shoshilma
B. Va’da berishga shoshilma, vadani bajarishga shoshil
S. Va’dani berishga shoshilma, va’da bajarishga shoshil
D. Va’dani berishga shoshil, va’dani bajarishga shoshilma
9. Tasdiq ma’nosini bildiruvchi vositalar to‘g‘ri berilgan qatorni ko‘rsating?
A. ha, to‘g‘ri.
B. yo‘q, bilmayman.
S. shunday, shekilli.
D. noto‘g‘ri, aksinchа.
10. Qaysi qatorda o`rin-joy oti berilgan?
A. Yaxshilik unutilmaydi.
B. Gullarni guldonga solib qo`y.
S. Turkiston – umumiy uyimiz.
D. Yaxshi suhbatdosh ekansiz
11. Nuqtalar o'rniga kerakli so'zni qo'ying O'zbekiston…..eng…joylardan biri.
A. Sersuv, jahonning.
B. Dunyoning, serquyosh.
S. Tuproq, havoning issig'i.
D. Iqlimi, quyoshli.
12. "O'zbek tiliga davlat tili maqomi” qachon berilgan?
A. 1989 yil 21-noyabr
B. 1988 yil 21-oktabr
S. 1989 yil 21-mart
D. 1989 yil 21-oktabr
13. Nuqtalar o'rniga kerakli qo'shimchani qo'ying. Dushman……himoya qildi.
A. -ni
B. -dan
S. -sa
D. -ning
14. Shaxsi (egasi) ma’lum gaplarning kesimi asosan, …. va … shaxs shaklida qo‘llanadi
A. I va II
B. II va III
S. I va III
D. faqat I
15. Shaxsi topilmas gaplarni aniqlang
A. U yerda intizom haqida so‘zlashga to‘g‘ri keldi.
B. Muammoni shu yo‘l bilan hal qilsa bo‘ladi.
S. Bu topshiriqni puxta bajarish kerak.
D. Barchasi to’g’ri
16. „Shu ikkovi tufayli ulug‘dir inson“ fikri kimga tegishli?
A. Yusuf Xos Hojib
B. Alisher Navoiy
S. Bobur
D. Qodiriy.
17. Nuqtalar o’rnini to’ldiring. ………– tinglovchiga qaratilib, biror ish-harakatni bajarishga undaydigan gaplar: ma, mang, qani, marhamat, xo‘sh kabi so‘zlar.
A. Modal so’z-gaplar
B. Inkor so’z-gaplar
S. Taklif so’z-gaplar
D. Tasdiq so’z-gaplar
18. Buyuk yozuvchilardan biri „Hayotda siz uchun eng sevimli bo‘lgan kasbni tanlang va siz bir umr ishga bormaysiz“, degan edi. Qaysi matndan olingan parcha?
A. kasbim- faxrim
B. Usta Shirin Murodov.
S. “Yulduzli tunlar”
D. Buyuk allomalar.
19. Shaxsi umumlashgan gaplarni toping
A. Kattaga hurmatda bo’l, kichikka izzatda
B. Yetti o’lchab bir kes.
S. Sanamay sakkiz dema
D. Barchasi to’g’ri
20. Nuqtalar o’rnini to’ldiring …………. ilm- u ma’rifatda.
A. bilim
B. go’zallik
S. mehnat
D. salomatlik
21. Alisher Navoiyning quyidagi ruboiysini davom ettirng.
G‘urbatda g‘arib shodmon bo‘lmas emish,
El anga shafiq-u mehribon bo‘lmas emish,
Oltun qafas ichra gar qizil gul bitsa,
………………………………………..
22. Kattaga hurmatda bo‘l, maqolini davom ettiring.
23. Berilgan so‘zlardan maqol hosil qiling: oshir, qilsang, yaxshilik, yashir, ko‘rsang, yaxshilik
24. Berilgan hikmatni davom ettiring. Bilmaganni so‘rab o‘rgangan olim, ............... ................ ............... ............ .
25. Nuqtalar o‘rniga kerakli qo‘shimchalarni qo‘yib yozing va otlashgan sifatlarni aniqlab, tagiga chizing. Yaxshi... bog‘ qoladi, yomon... dog‘.
III-сhorak
1. Shaxsi umumlashgan gaplar ko’pincha qayerda uchraydi?A. Ertak
B. Maqol hikmat
S. Matn
D. Suhbat
2. Soz gaplar asosan ? …………………………..?A Madal so’z va his-hayajon munosabatni bildiradi.
B Maqol va hikmatli so’zlarda qatnashadi
S Harakat nomini bildiradi
D Voqea-hodisani yoki davrni bildiradi
3. Shaxsi (egasi) ma’lum gaplarning kesimi asosan, …. va … shaxs shaklida qo‘llanadiA. I va II
B. II va III
S. I va III
D. faqat I
4. Shart mayldagi fe’l qatnashgan qatorni toping.A. Osmonda qushlar pastlab uchsa, yomg’ir yog’adi
B. Ko’chalarga daraxtlar va archalar o’tqazildi
S. Tong otdi
D. Daraxtlarning gullari to’kildi
5. Qanday gaplar shaxsi no’malum gaplar deyiladi?A. Ega kesim bilan keladigan soda yoyiq gaplar
B. Shaxsi no’malum ammo egasini ifodalab keladigan gaplar
S. Shaxsini ham egasini ham topib bo’lmaydigan gaplar, gap tarkibiga kiritib bo’lmaydigan gaplar
D. Bunday gaplarda harakat bajaruvchisining shaxsi aniq ko’rsatilmaydi
6. Hol qatnashgan gapni toping A.
Yaxshi odam yaxshi ishlaydi
B. Birni kessang, o’nni ek
S. Til qilichdan o’tkir
D. Elyor bizning maktabda o’qiydi
7. Kirish so’zlar berilgan javobni toping.
A. Ayniqsa, albatta, xullas
B. va afsus eng
S. Menimcha , bilan
D. Birinchidan, qani, lekin
8. Men bugun rasm chizaman.Qaysi qatorda gap bo’laklarga to’g’ri ajratilgan. A. Ega, hol, to’ldiruvchi, kesim
B. Hol ega to’ldiruvchi kesim
S. Ega kesim to’ldiruvchi kesim
D. Kesim to’ldiruvchi hol ega
9. Bosh bo’laklar qaysilar? A. Ega va kesim
B. Hol ega to’ldiruvchi kesim
S. Aniqlovchi to’ldiruvchi hol
D. Kesim va to’ldiruvchi
10. Aniqlovchi qatnashgan gapni toping?A. Kuzgi bug’doy erta pishadi
B. Til qilichdan o’tkir
S. Dam olish kuni musobaqa o’tkaziladi
D. Mashina tez va ravon yurmoqda
11. O’zlik nisbatda qatnashgan gapni topingA. Bog’imizda gullar ochildi
B. Yo’llar va ko’priklar qurildi
S. Hashar qilib uyimiz atrofini tozalashdi
D. Neft qayta ishlandi
12. Holatga taqlid berilgan so’zlar qatorini topingA. taq-tuq, gumbur-gumbur,gup-gup
B. milt-milt, yarq-yarq
S. garch-gurch lip-lip gusbur-gumbur
D. yarq-yarq,shiver-shivir
13. Alisher Navoiy yaratgan asarlar berilgan qatorni toping.A. Muhakamat-ul lug’atayin Boburnoma
B. Humoyunnoma Temur tuzuklari
S. Xamsa Muhakamatul lug’atayn Hazonul money
D. Sum bola Xamsa Qobusnoma
14. “вдохновенное в данный период”A. Ilhom endilikda
B. Faoliyat hozirda
S. Atoqli, serqirra
D. Ilmiy izlanishlar qadimgi
15. Shaxsi topilmas gaplarni aniqlang A. U yerda intizom haqida so‘zlashga to‘g‘ri keldi.
B. Muammoni shu yo‘l bilan hal qilsa bo‘ladi.
S. Bu topshiriqni puxta bajarish kerak.
D. Barchasi to’g’ri
16. Imom al-Buxoriy maqbarasi nechanchi asrda barpo etigan? A. XV XVI
B. XVI XVII
S. XIV XV
D. XVI
17 Qo’shma otlar berilgan javobni toping.A. Mehnatsevar, xushmuomala, to’g’ri so’z
B. Baxil, kecha –kunduz, juda
S. Ozoda nihoyatda ko’p bo’ladi
D. Qotma opa-singil ochilib yotibdi
18. Nuqtalar o'rniga kerakli so’zni qo’ying O'zbekiston…..eng…joylardan biri.
A. Sersuv, jahonning.
B. Dunyoning, serquyosh.
S. Tuproq, havoning issigi.
D. Iqlimi,quyoshli.
19. "O'zbek tiliga davlat tili maqomi” qachon berilganA. 1989 yil 21-noyabr
B. 1988 yil 21-oktabr
S. 1989 yil 21-mart
D. 1989 yil 21-oktabr
20. Nuqtalar o'rniga kerakli qo’shimchani qo’ying. Dushman……himoya qildi.A. -ni
B. -dan
S. -sa
D. -ning
21. Nuqtalar o’rniga mos kirish so’zni qo’ying ….. men uni ertaga ko’raman22. Quyidagi berilgan tarif qaysi allomaga tegishli U qadimgi Xorazm tilini turkey, forsiy tillarni yaxshi bilgan Uning Geodeziya Hindiston Meneralogiya kabi ko’plab asarlari dunyoga mashhurdir.23. Nuqtalar o’rniga kerakli qo’shimchalarni qo’yib yozing va otlashgan sifatlarni aniqlab tagiga chizing Yaxshi… bog’ qoladi Yomon.. .. dog’24. Nuqtalar o’rniga mos ko’makchilarni qo’ying. Biz… ilm eshigi har vaqt ochiq25. Berilgan so’zlarning ichidan kirish so’zlarni ajratib yozing. Menimcha, shuning uchun , va orqali ehtimol uchun birinchida bilanIV-chorak
1. So’z-gaplar asosan............................................................................. ?
A. modal so’z va his-hayajon munosabatlarini bildiradi.
B. maqol va hikmatli so’zlarda qatnashadi.
S. harakat nomini bildiradi.
D. voqea-hodisani yoki davrni bildiradi.
2 “Qashiqtiq”so‘zining to‘g‘ri tarjimasini toping.
A. Tenglik.
B. Mutanosiblik.
S. Muvozanat.
D. Barobar.
3. Berilgan gapdagi kesim qaysi so ‘z turkumi bilan ifodalangan. Bu maskan Umidning shodligini ham, kulfatini ham,muhabbatini ham ko'rgan.
A. Ravishdosh.
B. Fe’l.
S. Sifatdosh.
D. Harakat nomi.
4. Iborani davom ettiring. “Til-millat____________ …”
A. Obrosi
B. Baxti
S. Ko’zgusi
D. Aqli
5. Qaysi qatorda gapda bir xil so’roqqa javob berib, o’zaro teng bog ’lovchilar, yuklamalar va ohang yordamida bo’g’lanadigan so’zlarning qanday nomlanishi berilgan?
A. So’z turkumlari
B. Qo’shma fe'llar
S. Uyushiq bo’laklar
D. Gap bo’lagi
6. To’liqsiz fe’l ishtirok etgan gapni aniqlang?
A. Qahraton qish keldi.
B. Onam -o’qituvchi.
C. Bir bor ekan.
D. Ustozimiz-mehribon.
7. Shaxsi ma’lum gapni toping.
A. Berilgan vazifani vaqtida bajarish kerak.
B. Shunday go‘zal qishloqni ko‘rganmisiz?
S. Ertaga musobaqaga borish kerak.
D. Musobaqa g ‘oliblari taqdirlandilar.
8. Qanday gaplar shaxsi noma’lum gaplar deyiladi?
A. Ega kesim bilan keladigan sodda yoyiq gaplar.
B. Shaxsi noma’lum, ammo egasini ifodalab keladigan gaplar.
S. Shaxsini ham,egasini ham, topib bo'lmaydigan. gap tarkibiga kiritib bo'lmaydigan gaplar.
D. Bunday gaplarda harakat bajaruvchining shaxsi aniq ko'rsatilmaydi.
9. Berilgan gaplardan shaxsi umumlashgan gaplarni aniqlang.
A. Onalarimizni avaylaylik.
B. Bilmagan ishga urinma, urinib tuzoqqa ilinma.
S. Ertaga hasharga chiqing.
D. O'ylab qarasam siz haq ekansiz.
10. Berilgan gapdagi ajratib ko‘rsatilgan so`z-gap qanday ma’noni bildiradi? Ertaga kelasizmi?- Albatta.
А. Undov so‘z-gap.
B. Modal so‘z-gap.
S. Inkor so‘z-gap.
D. Taklif so‘z-gap.
11. Berilgan gapni davom ettiring. Millatlar, xalqlar do’stligi__
A. Xalqlar do’stligi
B. Do’stlar hamjixatligi
S. Yengilmas kuchdir
D. Katta kuchdur
12. Respublikamizning qaysi shaharlarida xalqaro aeroportlar yangidan qurildi?
A. Samarqand, Toshkent
B. Buxoro, Urganch
S. Qo’qon, Andijon
D. A va В javoblar to’g’ri
13. Berilgan so’zning to’g’ri tarjimasini toping. Muntazam
А. toqtavsiz
В. toqtap
S. jaylap
D. bir vaqtta
14. Alisher Navoiyning “Layli va Majnun”-3622 baytdan iborat ….. haqidagi eng g'amgin va dardli dostoni 1484-yilda yozilgan.
A. Do`stlik
B. Sevgi-muhabbat
S. Mehr-oqibat
D. Adolat
15. Hol qatnashgan qatorni toping.
A. Tepalikka chiqishda toylar taqa-taq to`xtab qoldi.
B. Omon menga qaradi, men Omonga qaradim.
S. U o`zining shirin so`zi bilan hammani o`ziga qaratdi.
D. Onam chiroyli ko`ylak olib berdilar.
16. Nuqtalar o’rnini to’ldiring . ……… – tinglovchiga qaratilib, biror ish-harakatni bajarishga undaydigan gaplar: ma, mang, qani, marhamat, xo‘sh kabi so‘zlar.
A. Modal so’z-gaplar
B. Inkor so’z-gaplar
S. Taklif so’z-gaplar
D. Tasdiq so’z-gaplar
17. Buyuk yozuvchilardan biri „Hayotda siz uchun eng sevimli bo‘lgan kasbni tanlang va siz bir umr ishga bormaysiz“, degan edi. Qaysi matndan olingan parcha?
A. kasbim- faxrim
B. Usta Shirin Murodov.
S. “Yulduzli tunlar”
D. Buyuk allomalar.
18. Shaxsi umumlashgan gaplarni toping
A. Kattaga hurmatda bo’l, kichikka izzatda
B. Yetti o’lchab bir kes.
S. Sanamay sakkiz dema
D. Barchasi to’g’ri
19. Nuqtalar o’rnini to’ldiring …………. ilm- u ma’rifatda.
A. bilim
B. go’zallik
C. mehnat
D. salomatlik
20. Minorai Kalon qaysi shaharda joylashgan?
21. Fe’ldan boshqa so’z turkumi bilan ifodalanadigan kesimlar_______________ ____________deyiladi
22. Berilgan gapdagi kesimning qanday so‘z turkumi bilan ifodalanganini aniqlang. Uning aytmoqchi bo ‘lgan gapi-mana shu.
23. “Mening tengdoshlarim” she’rini kim yozgan?
24. Abdurauf Fitrat qachon va qayerda tug‘ilgan.
